පිටුව 71 සහ 72

(පිටුව 71)

මෙතුවක් සසරෙහි සතුටු වෙමින් ආසා දරාගෙන ඇත්තේ සතුටු වෙන්ට හරයක් ඇතිදේ නොවේ.  සතුටු වෙන්ට හරයක් ලබන්නේ අසා දැනගත් දේ තුළින් නිවන් මග ලබාදේ නම් පමණකි. 

සංඝ රත්නය සමග කථා කරන විට උන්වහන්සේලා ලග බොරු, කේළාම්, පරුෂ, ප්‍රලාඵ නැත.  නිතර කථා කරන්නේ නිවනට හේතු කාරක වන ශ්‍රී සද්ධර්ම කථාය.  උන්වහන්සේලාගේ සතුටු සාමිචී කථාව එයයි.  එම ගුණයේ සිටින උන්වහන්සේලා සමග කථා කරන සෑම විටම මුලා සතුටු කථා ඇති නොවේ.  අසන්නට ලැබෙන සෑම කථාවක්ම සත්‍යය ගැබ්වූ දේශනාවකි.  මෙසේ අසන දේශනා අනුව තම කථා බහ හැඩ ගස්වා ගන්නා පින්වතුන්ද බොරු නැති, කේළාම් නැති, පරුෂ නොවන, ප්‍රලාප නොවන අර්ථවත් දහම් සාමිචියෙන් කටයුතු කරන්නට හැඩ ගැසේ.  මෙසේ ඇතුලු වන්නේ සාමීචි පටිපන්න ගුණයටයි.  යම් කාලයක බාහරි කථාවකට ඇති කැමැත්ත දුරුවී යාද දහම් කථාවක්, යහපත් ශාසනික කථෘවක් නැත්නම් තුෂ්ණිම්භූතභාවය රකීද මේ ගුණ කදටද දැන් ඇතුලු වී ඇත.  මෙය සාමීචි පටිපන්න ගුණයයි. 

දැන් මේ පින්වතා අප්‍රමාණ සඝ ගුණ 6කින් ශාසනයට පිවිස ඇත.  මීලගට අවතීර්ණ විය යුත්තේ 24 වැනි ගුණයේ පටන් උඩට බලන විට 7වැනි ගුණයටයි.  එනම් ඥාය පටිපන්න ගුණයටයි.

18) ඥාය පටිපන්න ගුණය

බුදු පියාණන්වහන්සේගේ ශ්‍රාවක සංඝ රත්නය දෙසූ පමණින් වචන දරන පිරිසක් නොවේ.  නුවණින් සිතා බලා හේතු ඵල දහමට ගැලපෙන සේ දැනුවත්ව ඒ දහම් සැක නැතිව දරන උතුම් පිරිසකි.  බුද  දහම තුල බොරු නැති බැවින්ද, නුවණට මනාසේ ගෝචර වන බැවින්ද දහම් ශ්‍රවණය කර සිතා බලන විට වැටහුන මොහොතේ පටන් දුටු දහම් ඇති, දත් දහම් ඇති දහම් ඇස පහළවේ.  එබදු ගුණ ඇති ආර්ය සංඝරත්නය මේ අනන්ත ගුණය තුල සිටී.  සාමීචි දහම් කථා ශ්‍රවණය කරන පින්වත්නට ඒ දහම් විමසා හේතු ඵල සහිතව අර්ථ මතු කර ගන්නා ආකාරයටත් එමගින් චතුරාර්ය සත්‍ය ධර්ම අවබෝධ කරන හැටිත් විග්‍රහ කර දෙන විට එම දහම් න්‍යාය වැටහී යයි.  සත්‍යය ධඍ්මය කෙරෙහි යම් මාත්‍ර හෝ කුකුසක් ඇති නොවේ.  චුල්ල සෝතාපන්න යන නමට සුදුසු වන ඒ පින්වතුන් මෙසේ තමන්ද ඥාය පටිපන්න ගුණ සමුදායට ‍වූ කෙනෙක් වේ. 

(පිටුව 72)

දැන් මාර්ග ගමන පෙරට වඩා වේගවත්ව සිදුවේ.  බණ අසන එම ස්ථානයේදීම හෝ මෙම ගුණ නැගී එන්ට පුළුවන.  මෙසේ සත්වන ගුණයට පැමිණි එම ශ්‍රාවකයාට දැන් ඇත්තේ අටවැනිව නැගිය යුතු උජුපටිපන්න ගුණයට ඇතුලු වීමයි.

17) උජු පටිපන්න ගුණය

දහමේ අර්ථය වැටහුණු විට මේ මග අත්තකිලමතානු යෝගයටයි, ඇත යන දෘෂ්ඨියටයි, ඒ අන්තයකයි, ආදී වශයෙන් ඒ ඒ දහම් වෙන් වෙන්ම දැකගත හැකිය.  මේ‍ මේ දහම් කාම සුඛල්ලිනාකුනු යෝගයටයි, මේ දහම් නැත යන දෘෂ්ඨීයේ (නාස්තික දෘෂ්ටි) පිහිටා කරන ඒවාය, මෙසේ දෙවැනි අන්තයද දකී.  මේ අන්ත දෙකටම අයිති හැම දහමක්ම ලෝකයේ සැරි සැරීමට මිස නිවනට එල්ල වූ දහම් නොවේ යැයි තේරුම් සහිතව, හේතු ඵල සහිතව වැටහෙන්නට වේ.  ආර්ය අෂ්ඨාංගික මාර්ගය ශුද්ධ ඇතිව දකින නුවණ පහල වේ.  දැන් සෘජු මාර්ගයට දැන ගෙනම ඇතුලු විය හැකිය.  මේ අප්‍රමාණ ගුණ සහිත උජුපටිපන්න ගුණයයි.  ආර්යයෝ ඇත්තේ මේ අසීමිත ගුණය තුලයි.  නුවණින් වැඩෙන ශ්‍රාවකයාද එම නුවණින් මෙසේ අන්ත දෙක දැකගනී.  ඊට අමතර වූ සෘජු මාර්ගය වන ආර්ය අෂ්ඨාංගික මාර්ගයද දැක ගනී.  දැන් එම ශ්‍රාවකයාද උජු පටිපන්න ගුණය තුලය.  24 වැනි ගුණයේ පටන් ඉහලට 8 වැනි ගුණය තුලට දැන් පිවිස ඇත.

16) සුපටිපන්න ගුණය

මෙසේ ආර්ය අෂ්ටාංගික මාර්ගය සැක හැර තේරුම් ගත් පසු නිවනේ ස්වභාවයත්, ඒ කරා යන නියම මාර්ගයත් වටහා ගත් විටම මාර්ගඵල ලැබීමට හේතු වාසනා මොහොත උදාවේ.  කල්‍යාණ මිත්‍ර සම්පත්තිය, සද්ධර්ම ශ්‍රවණය, යෝනිසෝමනසිකාරය, ධර්මානුධර්ම ප්‍රතිපත්තිය යන සෝතාපන්න වීමට අවශ්‍ය වාතාවරණය සැකසුන මොහොතක දුක්ඛාර්ය සත්‍යය පිරිසිද දකිමින්, දුක්ඛ සමුදාර්ය සත්‍යය දුරු කරමින්, දුක්ඛ නිරෝධාර්ය සත්‍යය ප්‍රත්‍යක්ෂ කරමින්, දුක්ඛ නිරෝධ ගාමිණී පටිපදා ආර්ය සත්‍යය වැඩෙමින් චතුරාර්ය සත්‍යය පිලිබදව පළමු දර්ශන ඥානය උපදින්නේය.  එතැන් පටන් ගංගා ප්‍රවාහයක් මුහුද කරා ගලා යන්නාසේ අරිහත්වය කරාම කෙතෙක් ප්‍රමාද වූවත් වෙනස් නොවී පූර්ණ වී නිවන් ශාන්තිය පූර්ණ භාවයට පත්ව සසර දුකින් මිදී නිදහස් වන්නේය.  නිවනට නැමුනෙක්ව නිවනට බරව පෘථග්ජන ‍භාවය ඉක්මවූ ආර්යත්වයට, ශ්‍රාවක සංඝත්වයට නියතවූ උතුමෙක් වන්නේය.